جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در پی تبیین ماهیت ایمان و بررسی ارتباط و تاثیری که ایمان بر افعال انسان از جهت ارزشمندی و یا درستی این افعال می تواند بگذارد، به مطالعه اندیشه های اخلاقی دو اندیشمند، علامه طباطبایی و آکوئیناس پرداختیم. با بررسی این دو دیدگاه مشخص شد متعلق اصلی ایمان خداوند است و هر دو فیلسوف ایمان را نوعی فضیلت می دانند.با این تفاوت که آکوئیناس با تلفیق دیدگاه دینی خود، و طرح فضایل الهیاتی، ایمان را جزو فضایل دینی که از طرف خداوند به انسان افاضه می شوند، معرفی می کند و آن را در ایجاد فضایل اخلاقی موثر می داند. علامه نیز با توجه به تعالیم اسلامی و آیات قرآنی اعمالی را که بدون ایمان انجام شوند، حبط شده و بی ارزش می داند. همچنین با بررسی دیدگاه دو فیلسوف روشن شد که ایمان از طریق ارزش دادن به افعال اخلاقی انسان، در نیل به سعادت واقعی نیز نقش دارد.

این پژوهش با هدف تبیین مبانی فلسفی رورتی در بحث تربیت اخلاقی متمرکز شده است و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و نقد تطبیقی و با نگاهی تاریخی سعی بر آن داشته است که ریشه ها و مبانی نظرات رورتی درباره تربیت اخلاقی را با هدف یافتن راهی برای تربیت اخلاقی نسل حاضر جستجو نماید. این مهم با بررسی مبانی انسان شناختی، معرفت شناختی و ارزش شناسی رورتی آغاز گردیده و در دو بخش تبیین نظرات رورتی و نقد نظرات وی بر اساس نظریه اسلامی با تاکید بر آراء علامه طباطبایی پی گیری شد. نتیجه بدست آمده حاکی از آن است که نظریه تربیت اخلاقی رورتی، با اتکا بر پیش فرض های کثرت گرایی، رد متافیزیک، ضد الگو گرایی و اقتدار گرایی و هنجارشکنی از مقدسات و ارزش ها و بر پایه اصولی چون تقدم گفتمان، اجماع جمعی و دست یابی به همبستگی اجتماعی، زمینه ساز بروز مشکلات اخلاقی در جوامع کنونی گردیده است و در بخش دیگر این نظریات با نظریه اسلامی علامه طباطبایی مورد نقد و بررسی قرار گرفته و نتایج حاصله از پژوهش آشکار می کند که تربیت اخلاقی مورد نظر اسلام در مبانی و اصول و اهداف و روش ها بر پایه توحید و توجه به مبانی متافیزیکی هستی انسان و ویژگی های فطری و درونی وی بوده و باعث سعادت و کمال جاودانی انسان می گردد.

پایان نامه حاضر به ارائه ، تحلیل و بررسی دیدگاه های علامه طباطبایی و استاد مصباح یزدی در مقایسه با آراء ملاصدرا در باب قوه وفعل است . این گونه پژوهش ها نشان دهنده ی پویایی تفکر فلسفی در جهان اسلام است و تطبیق آراءحکیمان با یکدیگر خصوصاً فیلسوفان معاصر روشنگر نقش ویژه هر یک خواهد بود لذا این نمونه از پژوهش ها دارای اهمیت ویژه است . از نظر ملاصدرا و علامه طباطبایی قوه تعین ماده است اما استاد مصباح آن را از قبیل معقولات ثانیه فلسفی می داند که از حصول شرایط قبل از تحقق آن انتزاع می شود . حرکت از جمله مباحثی است که در حکمت متعالیه در ضمن قوه و فعل از آن بحث می شود ،بهترین تعریف حرکت تعریفی است که از ارسطو نقل شده و ملاصدرا و علامه طباطبایی آن را می پسندند اما استاد مصباح « تغیّر تدریجی » رامعرف حرکت می داند .وقوع حرکت درمقولات کم و کیف و أین و وضع مورد اتفاق همه حکماست و حرکت جوهری نیزمورد قبول این سه فیلسوف است لکن در برخی از مقولات از جمله متی ، فعل و انفعال اختلاف نظر وجود دارد .در این پایان نامه برای خواننده ی محترم آشکار می گردد که برخی از دیدگاه ها در مقایسه با آراء صدرالمتألهین کاملاً ابتکاری است مانند بحث حرکت در حرکت از نظر علامه و برخی دیگر صرفاً تحلیل بیشتر مبانی صدرایی است و برخی دیگر نیز به صورت مناقشه و ایراد به دیدگاه های ملاصدراست .

چکیدهنوشتار حاضر در صدد است که دیدگاه علامه طباطبایی و ایمانوئل کانت را در زمینه متافیزیک کلاسیک از دیدگاه این دو متفکر را بررسی کند و تصویری از جایگاه متافیزیک کلاسیک در فلسفه ایشان ارائه دهد. کانت معتقد بود متافیزیک کلاسیک برخلاف علوم طبیعی فاقد عینیت است به همین جهت نمی‌تواند مثل سایر علوم از گزاره‌های یقینی برخوردار باشد. و علامه برعکس وی، متافیزیک کلاسیک را یقینی‌ترین علم می‌دانست که اعتبار سایر علوم هم به اعتبار متافیزیک وابسته است. و اصول موضوعه همه علوم را متافیزیک اثبات می‌کند. کانت در تحقیق خود از جنبه‌های مختلفی متافیزیک را بررسی کرده و متافیزیک کلاسیک راربه عنوان علم در کنار سایر علوم قبول نکرد و در نهایت به جای متافیزیک کلاسیک، فلسفه استعلایی را پیشنهاد می‌کند و علامه در فلسفه خود علم متافیزیک کلاسیک را ضروری دانست. بعضی ازجنبه‌های که هر دو متفکر در بررسی متافیزیک کلاسیک به آن توجه کرده‌اند مثل متافیزیک از جنبه روانشناسی فلسفی و روش‌ تحقیق متافیزیکی و از جهت استدلال و از جهت مبادی تصوری و تصدیقی و متافیزیک به عنوان یک علم در کنار علوم طبیعی به چه صورت می‌باشد، که به نتایج مختلفی رسیدند. هر دو متفکر بر روش تحلیلی و انتزاعی را در ساحت متافیزیک کلاسیک قبول کردند. کانت روش ریاضی را در متافیزیک مفید ندانست و علامه روش ریاضی ومتافیزیک را یک چیز دانست. هر دو شروع علم را با حسیات دانستند ولی کانت برای ذهن قالب‌هایی در نظر گرفت که به صورت پیشینی در ذهن وجود دارد که حسیات وقتی در این قالب‌ها ریخته شود علم تحقق پیدامی‌کند و علامه گزاره‌های متافیزیکی را با توجه به معقولات اولی و ثانیه فلسفی تبیین کرد و علمی بودنشان را ثابت نمود.

چکیده ندارد.

شناخت شناسی جایگاه مهمی را در فلسفه اسلامی به خود اختصاص داده است که اوج آن در مکتب فلسفی"حکمت متعالیه" در اندیشه‌های فیلسوف شهیر صدرالدین شیرازی و همچنین در اندیشه‌های فلسفی علامه سید محمدحسین طباطبایی تجلی یافته است به طوری که با ضرس قاطع می‌توان گفت که علامه طباطبایی در این محال صاحب ابتکارات عدیده‌ای است در این پایان‌نامه تحلیل مفصلی در این مورد ارائه شده است که همراه با شرح دقیق بسیاری از اصطلاحات بکار رفته در این مباحث می‌باشد که این اصطلاحات غالبا" دچار ابهام و تشویش شده است از قبیل تعریف " شناخت شناسی" فرق بین " شناخت " و علم تعریف رئالیسم: ایده‌الیسم و "موضوعیت " و " نسبیت " همچنین در این پایان‌نامه تحلیلی از انگیزه‌ها و اسباب تاریخی، که منجر به ظهور اندیشه‌های " شناخت شناسی" شده است نیز ارائه شده است و همچنین پاسخها و راهکارهایی که مکاتب مختلف فلسفی " مسائل شناختی" داده‌اند را نیز ارائه و بررسی شده است .

نوشتار حاضر، ترجمه کتاب شیعه شناسی تألیف علی ربانی گلپایگانی به زبان اردو است، که ضمن بررسی تاریخچه پیدایی شیعه، به مهم‌ترین عقاید شیعیان در زمینه مباحثی همچون: توحید، نبوّت، امامت، معاد و عدل و مسایلی مانند اعتقاد به شفاعت، توسل و زیارت قبور اهل بیت( اشاره کرده و برخی شبهه‌های وارد شده از مخالفان شیعه نسبت به خاستگاه و اعتقادات کلامی و فقهی آنان را بررسیده و با ادله عقلی و نقلی به آن‌ها پاسخ می‌دهد. نویسنده ابتدا به تبیین تاریخ شیعه و پیدایی شیعیان از صدر اسلام و زمان پیامبر اسلام( و دوران خلفا پرداخته و فراز و نشیب‌های آنان در این ادوار را بیان می‌کند. آن‌گاه اوضاع شیعیان در دوران بنی‌امیه، آزار آنان توسط حاکمان اموی، واقعه کربلا و وضعیت شیعه در زمان عباسیان تا دوران غیبت صغرا بررسی می‌شود. نگارنده در بخش دوم کتاب مذکور به مهم‌ترین عقاید شیعیان در باب توحید، نبوّت، امامت، عدل، معاد پرداخته و مبانی و استدلال‌های عقلی و نقلی شیعه در مورد اثبات این عقاید را مطرح می‌کند؛ مسائلی مانند حسن و قبح عقلی، جبر و اختیار، اثبات عصمت برای پیامبران و ائمه( اثبات ضرورت امامت و وجود امام، دلیل‌های نصب الهی امام، ادله اثبات امامت امام علی( از قرآن و روایات مشهور نبوی، اثبات نصوص قطعی برای نصب امامت سایر امامان، اثبات مسأله مهدویت و رجعت، ابعاد مختلف معاد و قیامت، حالات مردم در عالم قبر و برزخ، ویژگی‌ها و قوانین برزخی، قیامت و مبحث شفاعت، اعتقاد به شفاعت ائمه( و پیامبر(، تقیه و مبانی آن نزد شیعه، اثبات مشروعیت زیارت قبور اهل بیت و توسل به آنان نزد شیعه و جواز متعه در فقه شیعه همراه با ادله فقهی و عقلی آن‌ها و... نویسنده در پایان، ادعاهایی همچون: شرک بودن اعتقاد به شفاعت، زیارت و توسل و بدعت خواندن بعضی دیدگاه‌های فقهی شیعه، مانند تقیه و متعه و... از سوی مخالفان را نیز نقل و ارزیابی کرده است.

چکیدهدر این پایان نامه به مقایسه ی دیدگاه علامه محمد حسین حسینی طهرانی و شیخ مجتبی قزوینی درباره ی معاد پرداخته ایم در فصل اول کلیات تحقیق آورده شده است که درباره ی زندگی نامه ی قزوینی وعلامه طهرانی،تعریف معاد،و معرفی مکتب تفکیک مطالبی را آورده ایم.در فصل دوم نظرات شیخ مجتبی قزوینی درباره ی معاد،برزخ،حقیقت نفس،شبهات وارد بر معاد جسمانی و پاسخهای وی به آنها را بیان کرده ایم.در فصل سوم نظرات علامه طهرانی درباره ی معاد،برزخ و نفس و شبهات وارد بر معاد جسمانی و پاسخهای علامه به آنها را آورده ایم.و در فصل چهارم به تطبیق و بررسی تفکرات علامه وشیخ مجتبی قزوینی پرداخته ایم در آخر هم ذکر منابع موجود است نتیجه ی حاصل از تحقیق این است که شیخ مجتبی قزوینی با نقد نظریه ی صدرا و اینکه حشر عنصری همین بدن دنیوی از ضروریات اسلام است معاد جسمانی عنصری را اثبات می کند وی جهت تبیین معاد جسمانی و روحانی پنج اصل مقدماتی ارائه می دهد که عبارتند از حدوث عالم،خلقت انسان و عوالم آن،خلقت حضرت آدم (ع)،ابطال تناسخ و امکان خراب عالم ودر مقابل او علامه طهرانی موافق با نظریه ی صدرا بوده و معاد مثالی را قبول می کند وی اگر چه به معاد قرآنی اذعان می کند اما آن را با معاد مثالی ملاصدرا منطبق می بیند.واژگان کلیدی:معاد،شیخ مجتبی قزوینی،علامه طهرانی،معاد جسمانی،معاد مثالی

چکیدهشناخت شخصیتی که اسوه‌ی کامل بشریت است، برای هر انسانی ضروری است؛ از‌این‌رو در این نوشتار در پی بررسی تطبیقی ویژگی‌های امام علی (ع) و امامت ایشان از دیدگاه علامه جعفری و جرج جرداق هستیم. هدف مورد نظر ما در این پژوهش آشنایی هر چه بیشتر با ابعاد شخصیتی امام علی (ع) است؛ چرا که شخصیت آن حضرت، شخصیتی فرا مذهبی و حتی فراملی است و انتخاب جرج جرداق مسیحی نیزدر همین راستاست تا شخصیت امام علی (ع) الگویی تمام عیار جهت رشد ابعاد وجودی انسان‌های طالب کمال باشد. در این پژوهش، ابتدا در فصل شناخت امام علی(ع) ضرورت شناخت، دشواری شناخت، تاریخچه‌ی شناخت، راه‌های شناخت و دیدگاه اقشار مختلف در مورد امام علی (ع) مورد بررسی قرار گرفته تا ضرورت شناخت امام علی (ع) اثبات شود. پس از اثبات ضرورت شناخت امام علی(ع) جهت شناخت هر چه بیشترشخصیت امام علی (ع) رابطه ایشان با خدا، خود، دیگران و عالم هستی مورد بررسی قرار می-گیرد؛ از این رو در فصل رابطه امام علی(ع) با خدا،فضایل حضرت درارتباط با خدا، کتاب خدا، فرستاده خدا مورد بررسی قرار می‌گیرد. پس از آن به دلیل اهمیت و گستردگی امامت امام علی(ع)، در فصلی اختصاصی ابتدا بهمعنا‌شناسی ولایت، امامت و خلافت در لغت، اصطلاح، قرآن و عرفان، بیان رابطه‌ی این‌ها، تفاوت‌ آن‌ها با نبوت و رسالت، برتری مقام امامت از نبوت و مواردی از این قبیل پرداخته شده است و پس از آن جایگاه امامت در علم کلام، مراتب امامت، اهمیت و ضرورت امامت، ویژگی‌‌های امامت، افضلیت امام علی(ع) در مقایسه با دیگر خلفا و اثبات امامت ایشان مطرح شده است. در فصل بعد با عنوان فضائل شخصی امام علی(ع) بهبررسی اوصاف ظاهری و ویژگی‌های شخصی حضرت پرداخته ‌شده تا افضلیت امامعلی (ع) که به عقیده‌ی امامیه از امتیازات وجودی امام معصوم است، اثبات شود. سرانجام در آخرین فصل جهت بررسی رابطه امام علی(ع) با عالم برون رابطه ایشان در سه بخش رابطه امام علی (ع) با دنیا، حکومت و آخرت تدوین شده است. در این بررسی تطبیقی آن‌چه در هرفصل به چشم می-خورد، تشابه نظرات علامه جعفری و جرج جرداق است؛ به استثنای برخی موارد جزئی که خیلی کمرنگ به چشم می‌خورد. در مورد اختلاف نظر جرج جرداق، نقدهایی وارد شده کهدر این پژوهش سعی شده به آن‌‌ها پاسخ داده شود. در نهایت نظر جرج جرداق مسیحی در اثبات افضلیت و حقانیت منصب امامت ایشان در غالب موارد بر نظرات علامه جعفری تطبیق دارد که این می‌تواند مهر تأییدی بر مظلومیت امام علی (ع) حتی در ادیان دیگر باشد.

مسأل? «انسان شناسی»از قدیم الایام ذهن متفکران اسلامی و غیر اسلامی را بر خود مشغول کرده است.علامه جعفری از جمل? فلاسف? مسلمان است که به این مسأله توجهی خاص داشته است.به گونه ای که،این مسأله محور اصلی فلسف? او را تشکیل می دهد.علامه با تکیه بر آموزهای اسلامیبه خصوص نهج البلاغه درصدد توصیف و تفسیر انسان و مقایس? مقام انسان در دین اسلامو مکاتب غربی که؛ انسان را محدود به خود طبیعی اش کرده اند،بر آمده است.از نظر او انسان مرکب از دو بعد( جسم و روح )است،وروح به جهت داشتن ویژگی هایش،« من »و حقیقت انسان راتشکیل می دهد.از نظر وی ،انسان موجودی است که اگر به بعد معنوی خود اهمیت بیشتری بدهد و در صدد شناخت خود عالیش برآید می تواند خود را به مقامی برساند که در عالم هستی اشرف مخلوقات باشد.وی، انسان را دارای چهار رابطه می داند، که خود شناسی رابط? مستقیمی با هر یک ازآنها دارد. انسان موجودی کمال جو است که می تواند با طی مراتب خود را به مقام «انسان کامل» برساند،اما در کنار این خصوصیات عالی و مثبت اگراو خود را اسیر «خود طبیعی»خویش قراردهد،دچار بدترین آسیبهایی مثل «تنازع در بقا»خواهد شد.